Ik weet niet wat je bent: Nederlands, Belgisch of ex-Joegoslaaf maar een uitspraak die een jidisch taalkundige ooit hoorde op één van z'n lezingen en die het in 1945 zelf in een voordracht gebruikte geeft hier perfect aan waar het over gaat:
A language is a dialect with an army and navy
Ik heb nergens gezegd dat het géén verschillende (standaard)talen zijn. Ik heb enkel gezegd dat de Servisch, Bosnisch en Kroatisch in wezen minder onderling verschillen dan het Vlaams en het Hollands, terwijl het beide Nederlands is. Bij uitbreiding idem-dito voor Brits en Amerikaans Engels. Het is beide Engels.
En er is op de koop toe een verschil tussen wat er gesproken wordt en wat de officiële taal is. Ik denk niet dat in Joegoslavië er drie officiële talen waren. Ik denk dat de officiële taal het Servo-Kroatisch was (of ook wel het Kroato-Servisch genoemd).
Ik ben Vlaming en ik spreek Vlaams, in Nederland spreekt men wat ik dan gemakshalve Hollands noem maar in feite is onze taal het Nederlands.
Prof Detrez had er een goed voorbeeld van. Ik schat dat hij zo eind 50 is. In z'n kindertijd had hij ooit een nota in z'n schoolagenda dat hij moest duimspijker zeggen ipv punaise. Volgens toenmalige taalkundigen moesten Franse woorden vernederlandst worden. In Nederland heden ten dage weet niemand (bij wijze van spreken) wat een duimspijker is, iedereen noemt het daar een punaise. Idem met portemonee-geldbeugel of paraplu-regenscherm. En zo zullen er nog wel te vinden zijn.
Heel typerend in dit verband is wat ik gisteravond op een forum vond waar in Nederland wonende ex-joego's het hadden over taal en het uiteengroeien van Servisch en Kroatisch met heel absurde woorden. Waar iemand aangaf dat zijn Servische vader in 91 van de één op de andere dag om hleb ging bij de bakker ipv om wat hij vroeger ging halen: nl kruh.
Ik ben het forum toch nog maar eens gaan opzoeken om zo wat voorbeelden te vinden: aerodrom dat ineens zračna luka moest worden.
Blijkbaar zijn de nieuwe woorden voor helicopter (zrakomlat), vliegtuig (zrakoplov), schaap (travojedac), herder (cuvar travojedca) ook van die orde. Men is woorden gaan “uitvinden” enkel en alleen om zich van de ander te onderscheiden. Bok is er nog zo ééntje. Ik hoor van Kroatische vrienden die vroeger in Bosnië woonden dat dat een woord/uitdrukking is dat niemand 15 jaar geleden gebruikte.
En je hoort me hier niet beweren dat elk volk niet z'n eigen taal mag hebben, verre van. Maar het geeft wel een beeld van wat Rita hier boven ook al aangeeft dat ze mekaar niet meer (willen) verstaan terwijl dat vroeger wel het geval was toen ze nog allemaal Servo-Kroatisch praatten.
edit: deze uitspraak vond ik ook nog op dat forum:
Uiteraard, Kroatisch en Servisch waren (zijn eigenlijk nog steeds, ook al zijn er dus in Kroatie wat andere woorden bijgekomen) gewoon dialecten van een en dezelfde taal. Soms zeg ik voor de gein dat ik ook Servisch, Kroatisch, Joegoslavisch, Bosnisch, Servo-Kroatisch en Kroato-Servisch spreek.