konobo nono in slano

  • Jablan

    We kunnen je een heel eind volgen. (tu)

    Voor jou is het binnenkort voorbij, wij zullen er nog jaren mee te maken hebben omdat we nu eenmaal met 1 been in Nederland en 1 been op de Balkan leven ;)

    Norbert HR Schreef: Een eigen idee of concept hebben ze niet, het is gewoon nadoen … Koppel dit aan de enorme regeldrift en bureaucratie van de overheid

    We noemen het de erfenis van Tito: ondernemerschap was beperkt, geen aandacht voor marketing. Ook in Kroatië zijn er tegenwoordig heel veel kleine bedrijfjes en maar weinig middelgrote of grote ondernemingen te vinden. Bedenk daarbij dat meeste bedrijfjes worden geleid door de generatie 50-70 jaar, een generatie die niet weet wat marketing is en je komt uit op het voorbeeld van mij hierboven of de vele voorbeelden die jij in de loop van de tijd hier hebt gegeven.

    Toch een lichtpuntje vermelden, om te laten zien dat er wel ontwikkelingen in de goede richting zijn.

    Ravna Gora, Bistro/Hotel Breza. Familiebedrijf waar de aangetrouwde schoonzoon de dagelijkse leiding heeft. In 2005 was net de uitbreiding van ca. 10 naar ca. 50 kamers klaar. De uitbreiding was gebouwd in de verwachting dat Kroatië snel bij de EU zou komen en de toeristenstroom zou groeien. Leuke avond doorgebracht met deze familie, waren verder geen gasten. Twee jaar later waren we er opnieuw … alles vol, was geen kamer voor ons vrij maar we kregen wel eten aangeboden. Bleek een ‘dankjewel’ te zijn voor ons bezoek 2 jaar eerder, we hadden blijkbaar iets op gang gebracht…

    Breza richt zich niet meer op toeristen maar op de omgeving en de binnenlandse markt. Prijzen zijn op papier 20% verhoogd zodat men makkelijker korting kan geven. Na een agressieve radiocampagne in Dalmatië en Oost-Kroatië in 2006 zit Breza al een aantal jaren van zondagavond tot en met vrijdagmiddag helemaal vol met handelsreizigers en bouwvakkers - 10 maanden per jaar. Voor het weekeinde valt men terug op de omgeving: geen zaalhuur, de drankomzet is voldoende om allerlei bijeenkomsten aan te trekken (bruiloft, begrafenis, cursussen). De laatste 2 maanden per jaar vinden ze het wel goed, die zijn voor vakanties van het personeel en voor onderhoud enz.

    Dit is er één, maar ik kan nog veel langer doorgaan met bedrijven die hun koers wel hebben verlegd en ondanks de crisis goed draaien - binnen en buiten het toerisme. Alleen voor de regio Zadar zijn wij somber: daar is de groei veroorzaakt met hulp van projectontwikkelaars, de regionale mentaliteit hufterig-onbeschoft, daar gaat men beslist zakken voor jouw examen marketing, klantenwerving en -binding, kwaliteit :)

  • Norbert HR

    @ Jablan,

    Er zijn inderdaad, en ik moet zeggen gelukkig, voorbeelden van hoe het wel kan en ook hoe het moet. Het is alleen jammer dat er totaal geen samenhang in het hele toeristische concept is.

    Het is hier meer een kwestie van graaien en pakken wat je pakken kunt. I.p.v. samen te werken en op die manier te werken aan een grotere markt doet men voornamelijk moeite om de paar toeristen van elkaar af te pakken en wanneer dit moet door een ander zwart te maken dan zullen ze dat zeker niet nalaten.

    Recentelijk las ik op een ander forum een post van een Kroatisch bedrijf wat typerend is voor de lokale mentaliteit. Het is een limousine bedrijf uit Pula en kennelijk draait dit bedrijf niet al te goed. De concurrent daarentegen draait prima en dat zinde de eigenaar niet, dus hij begon overal kenbaar te maken dat de concurrent illegaal was en dat zijn bedrijf het enige legale bedrijf was, dat hij iedereen aan zou geven bij de politie die ook maar iets met dat bedrijf te maken had etc.

    Bewijzen voor zijn claims leverde hij niet.

    En is het dan dat er geen potentiële klanten zijn voor zijn bedrijf ?

    Niet echt, er komt iedere keer een vliegtuig aan met 160 passagiers, de concurrent heeft maar plek voor 25 toeristen, dit bedrijf uit Pula slechts voor 20.

    Het feit dat de toeristen niet bij hem instappen ligt voornamelijk aan zijn prijzen (extreem hoog), maar dat wil hij niet begrijpen, dus begint hij………..nota bene zelfs op het vliegveld !!!, zojuist aangekomen toeristen lastig te vallen met dreigementen over zijn concurrent.

    Dan spoor je niet helemaal in mijn ogen en dit soort gedrag is typerend voor Kroaten, ze opereren onder het motto van ‘ik geen succes, dan een ander ook niet’.

    Het idee om de krachten te gaan bundelen, de service beter af te stemmen op wat de klanten zoeken en vragen etc……..het zit er niet in, het komt niet bij ze op, het blijft allemaal het principe van ‘ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken’.

    .

    En komt dit voort uit de tijd van Tito ?

    .

    Misschien wel, maar ergens betwijfel ik het toch. Van de week weer een voorbeeld gehoord van ouders die geld van de kinderen hadden gestolen !

    Hoe laag kun je gaan denk ik dan. Ik heb in mijn leven al veel gehoord en gezien, maar nimmer heb ik meegemaakt dat een vader stiekem de auto van de dochter in de Butiga (lokale advertentie krantje) zet, niets aan de dochter verteld en hoopte zo het geld in zijn zak te kunnen steken. Het is dat iemand heel toevallig ook de Butiga las, het telefoonnummer van de vader herkende en haar waarschuwde. De auto is snel in veiligheid gebracht en toen de vader dat merkte kon hij alleen maar schaapachtig lachen. Te triest voor woorden als je het mij vraagt.

    De moeder maakte het nog bonter, had simpelweg de erfenis van de kinderen (wat ze dus van oma hadden gehad) verkocht om aan geld te komen. En niet dat moeder het zo nodig had. Die heeft een goede baan, maar wilde met de nieuwe vriend op vakantie en de vriend had geen geld. Dus dan is het logisch dat je geld van je eigen dochters jat om op vakantie te gaan.

    Dit soort zaken zijn hier kennelijk heel gewoon, maar ik kan er met mijn pet niet bij.

    Gisteren een artikel in een lokale krant dat de voormalige minister-president is gekoppeld aan corruptie ter waarde van maar liefst 2 miljard euro !!!!

    En dan hebben we het nog niet eens gehad over de corruptie op lokaal en regionaal niveau.

    In zo'n klimaat moeten dan de goede, gemotiveerde ondernemers proberen te overleven, niet makkelijk, dus dat hotel Breza is echt een positieve uitzondering.

  • Jablan

    Je noemt twee-drie punten: corruptie, ondernemerschap, stelen. Eerst de corruptie.

    De vorige minister-president is Ivo Sanader, hij was van 2003 tot de zomer van 2009. Het eindbedrag aan corruptie in zijn regeringstijd kun je zelf uitrekenen: ongeveer 15 procent van de kosten van een project. Of het nu de Ypsilon in Istrië is, de bouw van andere nieuwe wegen, de al aangehaalde projectbouw rond Zadar of de advisering van de Kroatische Spoorwegen door de Bundesbahn - overal wordt gesmeerd, in natura en in geld. In het toerisme trouwens ook: Rab Imperial is een winstgevende onderneming, toch hebben de managers nauwelijks geld voor de noodzakelijke investeringen. Dat betekent dat in de gemeente Rab, de regio Primorsko-goranska en de staat (ook aandeelhouder) een aantal mensen dit bedrijf leegzuigen - geld ontvangen zonder ervoor te werken. Zelfde geldt in de regio Dubrovnik voor alle bedrijven waar de plaatselijke of landelijke overheid een belang in heeft.

    Onder Jadranka Kosor, de minister-presidente sinds juli 2009, lijkt de corruptie toch wat te verminderen. Deze dame is een apparatsjik van dezelfde partij als Sanader (HDZ). Sinds haar aantreden worden allerlei zaken sneller afgehandeld tegen lagere projectkosten dan vroeger. De crisis helpt ook: er wordt bezuinigd op het aantal ambtenaren, ook op de ministeries.

    Als je zaken zonder corruptie wilt afhandelen, dan moet je goed kunnen netwerken of laten merken dat je niet meewerkt en andere oplossingen voorhanden hebt.

    __________

    Stelen van je familie komt overal voor, in jouw voorbeeld is de schaamteloosheid vooral opvallend. Wat hebben die mensen in 1991-1995 gedaan om te overleven? Ongeeer 1 op de 20 Kroaten heeft de steel & leef mentaliteit uit die wild-west jaren vastgehouden. Hoeveel schulden hebben de ouders? We hebben gemerkt dat veel Kroaten momenteel de schulden boven het hoofd groeien, vooral omdat de hypotheek in Zwitserse Franken of in Euro's betaald moet worden.

    __________

    Ondernemerschap zoals we dat kennen in Noordwest-Europa, is gewoon niet mogelijk in Kroatië. De mentaliteit is een kruising van Italië en de Balkan. Vergeleken met Nederland moet je meer tijd besteden aan netwerken of een houding aannemen dat je de ander eigenlijk niet nodig hebt, ook op een andere manier verder kunt.

    Als je dieper kijkt, dan zie je dat in de succesvolle bedrijven mensen werken die een aantal jaren buiten Kroatië hebben gewoond of geleefd. Eigenlijk heeft het land nog steeds last van de braindrain in 1991-1992, toen iedereen met iets meer verstand vertrok.

  • l

    Hebben jullie het over bekende K. Tjuchem ( is heeft dat ergens anders plaats gevonden ) ???

  • Norbert HR

    Koop Tjuchem is hier niet aktief, die kun je vinden op Curacao en daar heb ik wel wat leuke staaltjes meegemaakt. Ken de bedrijfsvoerder / directeur vrij goed en weet hoe het er op Curacao aan toeging. Zonder afbetalingen aan de bestuurders kregen de bedrijven geen opdrachten, dus moest er volop worden betaald. Betaalde je niet dan stond je snel buiten.

    Koop Tjuchem heeft toen de vuile was van zijn concurrenten buiten gehangen, die werden opgeknoopt en hij liep er met de contracten vandoor. Wel gelachen toen.

    Hier is het corruptie middels dezelfde methode oftewel bevriende bedrijven (of zelfs nep bedrijven) krijgen opdrachten welke stelselmatig veel en veel te hoog worden ingeschaald. Het bedrijf krijgt dan uitbetaald en moet dan uiteraard het geld doorsluizen naar de politici en ander overheids functionarissen.

    Over wat voor bedragen praten we dan ?

    Om een idee te geven. Sanader heeft de bouw van de sporthal in Osijek laten uitvoeren door een bevriend bedrijf, terwijl de offerte van dit bedrijf maar liefst 400 miljoen Kuna hoger was dan dat van de concurrent !!!

    De president van het parlement van Slavonië en Baranja heeft nog geprobeerd dit tegen te houden, maar het is er gewoon doorgeperst, er viel niet over te praten. Uiteindelijk heeft hij het aanhangig gemaakt bij de EU commissie belast met corruptie, maar die hebben er niets mee gedaan. Je kunt je zo langzamerhand gaan afvragen waarom ze er niets mee doen ?

    En wanneer we dan bedenken dat er ook sporthallen in Zagreb, Porec, Varazdin en Split zijn gebouwd dan kun je wel uitrekenen hoeveel geld er achterover is gedrukt. In Porec is, naast het sjoemelen met de rekeningen, ook nog eens gesjoemeld met de grond. Die was plotseling van één van de personen die ging over de bouw en als klap op de vuurpijl hebben zijn bedrijven ook nog eens de bouw uitgevoerd. Het gerucht gaat dat hi vervolgens weigerde het gestolen geld te delen en wat daarna gebeurde is bekend…………..er zat een bom onder zijn auto.

    Het gaat hier in Kroatië allang niet meer om een paar duizend euro, hier wordt gewoon stelselmatig de overheidskas geheel leeg geplunderd door grote groepen criminele politici en die zitten werkelijk in alle bestuurslagen oftewel geen project wat hier wordt uitgevoerd kent geen corruptie. Alles wordt aangegrepen om de boel te plunderen.

    Dat is ook één van de redenen dat je zo weinig vooruitgang ziet op bv onderhoud van wegen, infra structuur, er is geen geld voor, dat is allemaal al gestolen.

  • Jablan

    400 miljoen Kuna is 55-56 miljoen Euro

    Uiteindelijk heeft hij het aanhangig gemaakt bij de EU commissie belast met corruptie, maar die hebben er niets mee gedaan. Je kunt je zo langzamerhand gaan afvragen waarom ze er niets mee doen ?

    Nog geen lid van de EU dus nog niet bevoegd?

    Het gaat hier in Kroatië allang niet meer om een paar duizend euro, hier wordt gewoon stelselmatig de overheidskas geheel leeg geplunderd door grote groepen criminele politici en die zitten werkelijk in alle bestuurslagen oftewel geen project wat hier wordt uitgevoerd kent geen corruptie. Alles wordt aangegrepen om de boel te plunderen.

    In Bosnië en Servië is het nog veel erger met de hebzucht, Kroatië valt nog mee ;)

    Maar wat doe je als HDZ-functionaris met al dat zwarte geld? Nadan Vidošević, voorzitter van de landelijke kamer van koophandel heeft op diverse plaatsen in Kroatië grond opgekocht om het later weer te verkopen - met een goede winst, dat spreekt voor zich. Hij maakt hiervoor gebruik van stromannen of bevriende bedrijven zoals RI-telefax d.o.o. bijvoorbeeld.

    Zo'n lap grond deel je op in kleinere kavels, je laat het streekplan aanpassen want landbouw- of natuurgrond is geen bouwgrond, je zet een bevriende architect aan het werk, regelt de bouwvergunnning (binnen twee maanden waar gewone mensen tot vijf jaar moeten wachten op de vergunning) en je verkoopt de kleinere kavels aan partijgenoten zodat die ook hun geld kunnen witwassen met de bouw van het nieuwe huis. Het huis wordt gebouwd en direct te koop gezet, zodat de winst geïncasseerd kan worden.

    Voor het slagen van deze praktijk moet de grond wel op een goede locatie liggen en het ontwerp van het huis goed zijn (lees: groot huis met veel nutteloze ruimte). Gelukkig voor ons, buitenstaanders, is dit lang niet overal het geval, anders zou het land nog voller staan met lege tweede huizen. Nog meer geluk: dankzij de kredietcrisis en de nieuwe belasting op luxe bezit staat er wel veel te koop maar wordt er nauwelijks nog gekocht. :D

  • minites

    Al j ook ziet wat ze voor die koophuizen voor prijzen vragen koopt niemand ze meer, is echt te gek!! Zelfs voor zo'n oud stenen huis oftewel een ruine durven ze nog de hoofdprijs te vragen, dat koopt niemand dan toch meer!!!

  • L

    Ze hebben waarschijnlijk een hele goede voorbeeld uit Nl gevolgd, een tijdje geleden ging het hier om

    vele 100 000 000 €, we hebben het allemaal dagelijks kunnen volgen op TV, of …… was het niet zo ???

  • L

    Een beetje app. in A'dam Z waar ik woon kost circa ( vanaf ) 400000/500000 €, wat grotere zijn nog duurder, je kan kiezen of zo iets te kopen of niet, hetzelfde geldt voor Kro. Als je iets te duur vindt dan koop je het niet, prijzen zullen op gegeven moment vanzelf naar beneden gaan. Je kan je natuurlijk ook over alles blijven ergeren…

  • Norbert HR

    Prijzen zie ik niet zo snel naar beneden gaan. Reden is vrij simpel. Men heeft in het hoofd het geld al uitgegeven en zullen dan een lager bedrag niet accepteren, al staat het huis 100 jaar leeg of stort het in.

    Hoe ze op de vraagprijs komen is ook lachwekkend. Verkoopt een buurman een stuk land of een huis dan horen ze de prijs en dan weet je al direct dat het in ieder geval hoger zal worden. Het kan immers niet zo zijn dat een buurman meer geld krijgt.

    Voorts hebben ze geen flauw idee hoe ze een prijs moeten berekenen, ze willen simpelweg 3 keer de kostprijs en dat is het dan wel zo'n beetje.

    Een huizenprijs is mede afhankelijk van de lokale markt, lokale economie, aanwezigheid scholen, ziekenhuizen, fabrieken, winkels (oftewel economische activiteit), staat van het huis, hoeveelheid grond, bereikbaarheid etc.

    Dat hele concept is hier onbekend en zo is het dus voorgekomen dat veel buitenlanders veel teveel hebben betaald voor een appartement of een huis. Koppel daar nog even de gewijzigde regelgeving aan vast en het is niet meer interessant om een appartement of huis hier aan te houden als investering.

    Of je moet het professioneel gaan verhuren of je doet er gewoon niets mee, gebruikt het alleen wanneer je hier zelf bent.

    Voor zover ik het kan beoordelen ligt de huizenmarkt hier gewoon op zijn gat, er wordt nauwelijks nog iets verkocht. Sommige huizen staan al jaren te koop en nog immer komt er geen koper kijken. I.p.v. de prijzen te verlagen hebben ze de prijzen nog verder verhoogd ! De logica ontgaat mij, maar die zullen ze zelf waarschijnlijk wel begrijpen.

    Ben je op zoek naar een koopje dan zou ik toch echt in Spanje gaan zoeken, maar ook daar moet je uitkijken, er mag dan soms wel 50 % van de prijs af zijn, maar daarmee kan het huis nog steeds veel te duur zijn.

    Ik hanteer nog altijd de gouden regel dat de verkoopprijs maximaal 12 - 14 keer de jaarhuur mag zijn. Ga je daar boven zitten dan is je rendement lager dan wat je normaal gesproken zou kunnen zijn. En gezien het feit dat de waarde van al die appartementen in 7 jaar niet is gestegen kun je ook niet zeggen dat het een goede lange termijn investering is.