We kunnen je een heel eind volgen. (tu)
Voor jou is het binnenkort voorbij, wij zullen er nog jaren mee te maken hebben omdat we nu eenmaal met 1 been in Nederland en 1 been op de Balkan leven
Norbert HR Schreef: Een eigen idee of concept hebben ze niet, het is gewoon nadoen … Koppel dit aan de enorme regeldrift en bureaucratie van de overheid
We noemen het de erfenis van Tito: ondernemerschap was beperkt, geen aandacht voor marketing. Ook in Kroatië zijn er tegenwoordig heel veel kleine bedrijfjes en maar weinig middelgrote of grote ondernemingen te vinden. Bedenk daarbij dat meeste bedrijfjes worden geleid door de generatie 50-70 jaar, een generatie die niet weet wat marketing is en je komt uit op het voorbeeld van mij hierboven of de vele voorbeelden die jij in de loop van de tijd hier hebt gegeven.
Toch een lichtpuntje vermelden, om te laten zien dat er wel ontwikkelingen in de goede richting zijn.
Ravna Gora, Bistro/Hotel Breza. Familiebedrijf waar de aangetrouwde schoonzoon de dagelijkse leiding heeft. In 2005 was net de uitbreiding van ca. 10 naar ca. 50 kamers klaar. De uitbreiding was gebouwd in de verwachting dat Kroatië snel bij de EU zou komen en de toeristenstroom zou groeien. Leuke avond doorgebracht met deze familie, waren verder geen gasten. Twee jaar later waren we er opnieuw … alles vol, was geen kamer voor ons vrij maar we kregen wel eten aangeboden. Bleek een ‘dankjewel’ te zijn voor ons bezoek 2 jaar eerder, we hadden blijkbaar iets op gang gebracht…
Breza richt zich niet meer op toeristen maar op de omgeving en de binnenlandse markt. Prijzen zijn op papier 20% verhoogd zodat men makkelijker korting kan geven. Na een agressieve radiocampagne in Dalmatië en Oost-Kroatië in 2006 zit Breza al een aantal jaren van zondagavond tot en met vrijdagmiddag helemaal vol met handelsreizigers en bouwvakkers - 10 maanden per jaar. Voor het weekeinde valt men terug op de omgeving: geen zaalhuur, de drankomzet is voldoende om allerlei bijeenkomsten aan te trekken (bruiloft, begrafenis, cursussen). De laatste 2 maanden per jaar vinden ze het wel goed, die zijn voor vakanties van het personeel en voor onderhoud enz.
Dit is er één, maar ik kan nog veel langer doorgaan met bedrijven die hun koers wel hebben verlegd en ondanks de crisis goed draaien - binnen en buiten het toerisme. Alleen voor de regio Zadar zijn wij somber: daar is de groei veroorzaakt met hulp van projectontwikkelaars, de regionale mentaliteit hufterig-onbeschoft, daar gaat men beslist zakken voor jouw examen marketing, klantenwerving en -binding, kwaliteit